Biraz geçmişe gidelim ve lisedeki coğrafya dersini hatırlayalım. Öğretmen tahtaya bir harita asar ya da yeni akıllı tahtalarda bir harita açardı. Bu bir siyasi harita ise karşımıza yalnızca ülke ve şehir isimleri çıkardı. Türkiye ve Dünya siyasi haritası, diğer harita türlerine göre epey sadedir çünkü yalnızca kıtaları, ülkeleri, şehirleri, sınırları ve bazı önemli su kaynaklarını basit çizgiler ve renklerle gösterir.
Aslında siyasi haritanın adından bile nasıl bir tablo çizdiği ortaya çıkıyor. Çünkü bir fiziki harita dünyamızın sınırlarla bölünmeyecek kadar benzersiz bir yapısı olduğunu gösterirken siyasi harita insanların devamlı ülkeleri belirli sınırlar içine hapsetme merakını ortaya çıkarır. Yani adı üstünde, siyasi meseleler. Yüksek çözünürlüklü Dünya ve Türkiye siyasi haritası üzerinden ülkelere ve şehirlere gelin biraz yakından bakalım.
Temelden başlayalım: Siyasi harita nedir?
Siyasi harita; dünyanın, kıtaların, ülkelerin, şehirlerin ya da bu tür belirli bir bölgenin sınırlarını gösteren bir harita çeşididir. Siyasi haritalar yalnızca ülke, şehir, ilçe gibi yerleşim yerlerinin resmi sınırlarını gösterir. Eğer varsa bölgedeki okyanuslar, denizler, nehirler, göller gibi önemli su kaynakları da siyasi haritadaki yerini alır.
Siyasi haritalarda gösterilen detaylar haritanın gösterdiği yere göre değişiklik gösterir. Dünya siyasi haritasını incelerken yalnızca ülke sınırları ve çok büyük su kaynaklarıyla karşılaşırsınız. Türkiye siyasi haritasında şehir detayları ve daha küçük su kaynakları ile, ilçe haritalarında ise köyler ve küçük nehirlerle bile karşılaşmanız mümkündür.
Siyasi harita ne işe yarar?
Siyasi haritanın temel amacı, sınırlar üzerinden ölçüm yapmaktır. Söz konusu haritanın ölçeğine göre sağ ya da sol alt köşesinde bir oranlama çizgisi bulunur. Ölçeğe göre bu oran, sınırlar arasındaki mesafeyi açık bir şekilde ortaya koyar. Haberlerde sıkça gördüğümüz gibi ülkeler arası yaşanan meselelerde sınır tartışması yaşandığı zaman da karşımıza siyasi haritalar çıkmaktadır.
Siyasi haritalar zaman içinde değişiklik gösterebilirler. Büyük devletler dağılabilir, bazı küçük ülkeler bağımsızlığını kazanabilir, ülkeler birleşebilir ya da belirli bölgeler el değiştirebilir. Bu nedenle önemli bir araştırma için siyasi harita kullanacaksanız en güncel versiyonuna sahip olduğunuzdan emin olun. Tabi maksat eğlence ise kim tutar sizi.
Siyasi haritadaki renkler neyi gösterir?
Aslında siyasi haritalar üzerindeki renklerin pek bir anlamı yoktur. Yani haritada gördüğünüz kıta, ülke, şehir ve ilçe renkleri; hazırlayan kurumun insiyatifine göre değişiklik gösterebilir. Siyasi haritalarda önemli olan işaretlerdir. Siyasi haritalarda görebileceğiniz işaretlerden bazıları şu şekilde;
Nokta işareti, ülke başkentlerini gösterir. İçi boş nokta işareti, şehir merkezlerini gösterir. Kesik kırmızı çizgiler, ülke sınırlarını gösterir. Siyah çizgiler, şehir sınırlarını gösterir. Göl, akarsu ve benzeri su kaynakları ise mavi çizgi ve mavi nokta gibi coğrafi şekle uygun işaretlerle gösterilir.
Dünya, kıta, Türkiye, şehir ve benzeri siyasi haritalarda karşınıza çıkacak işaretler genel olarak bu anlamları taşırlar. Elbette siyasi haritanın gösterdiği bölgeye göre farklı işaretler de eklenebilir. Haritadaki işaretlerin ne anlama geldiği sağ ya da sol alt köşede bir tablo ile açıklanır.
Yüksek çözünürlüklü Dünya siyasi haritası:
İşte içinde yaşadığımız koca Dünya bir siyasi harita üzerinde böyle görünüyor. Dünya siyasi haritasının yüksek çözünürlüklü versiyonuna buradaki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Yüksek çözünürlüklü Türkiye siyasi haritası:
İşte içinde yaşadığımız güzel ülkemiz bir siyasi harita üzerinde böyle görünüyor. Türkiye siyasi haritasının yüksek çözünürlüklü versiyonuna buradaki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Dünya’da kaç ülke var? Kıtalara göre tüm ülkeler:
Afrika Angola Batı Sahra Benin Botsvana Burkina Faso Burundi Cezayir Cibuti Çad Kongo DC Ekvator Ginesi Eritre Etiyopya Fas Fildişi Sahili Gabon Gambiya Gana Gine Gine-Bissau Güney Afrika Cumhuriyeti Kamerun Yeşil Burun Adaları Kenya Komorlar Kongo Cumhuriyeti Lesotho Liberya Libya Madagaskar Malavi Mali Mauritius Moritanya Mozambik Mısır Namibya Nijer Nijerya Orta Afrika Cumhuriyeti Ruanda Sao Tome ve Principe Senegal Seyşel Adaları Sierra Leone Somali Sudan Esvatini Tanzanya Togo Tunus Uganda Zambiya Zimbabve Asya Afganistan Azerbaycan Bahreyn Bangladeş Bhutan Birleşik Arap Emirlikleri Brunei Çin Doğu Timor Endonezya Ermenistan Filipinler Filistin Güney Kore Gürcistan Hindistan Irak İran İsrail Japonya Katar Kazakistan Kırgızistan Kuzey Kore Malezya Nepal Özbekistan Pakistan Rusya Singapur Sri Lanka Suriye Tacikistan Tayland Türkiye Türkmenistan Vietnam Yemen Avrupa Andorra Almanya Arnavutluk Avusturya Belçika Beyaz Rusya Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çek Cumhuriyeti Danimarka Estonya Faroe Adaları Finlandiya Fransa Hollanda Hırvatistan İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kosova Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Macaristan Kuzey Makedonya Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Slovakya Slovenya Sırbistan Türkiye Ukrayna Yunanistan Güney Amerika Arjantin Bolivya Brezilya Fransız Guyanası Guyana Kolombiya Ekvador Paraguay Surinam Uruguay Venezuela Şili Peru Kuzey Amerika ABD Virgin Adaları Amerika Birleşik Devletleri Antigua ve Barbuda Aruba Bahama Barbados Belize Bermuda Cayman Adaları Dominika Dominik Cumhuriyeti El Salvador Grenada Grönland Guadeloupe Guatemala Haiti Hollanda Antilleri Honduras Jamaika Kanada Kosta Rika Küba Martinik Meksika Montserrat Nikaragua Panama Puerto Riko Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Granada Saint-Pierre ve Miquelon Trinidad ve Tobago Turks ve Caicos Adaları Okyanusya Yeni Kaledonya Avustralya Tonga Vanuatu Nauru Yeni Zelanda Fiji Tuvalu Samoa Solomon Adaları Kiribati Papua Yeni Gine
Bazı ülkeler, sınır genişliği nedeniyle birden fazla kıtada yer alabilir.
Türkiye’de bölgelere göre tüm şehirler:
Akdeniz Bölgesi Adana Antalya Burdur Hatay Isparta Mersin Osmaniye Konya’nın bazı ilçeleri Kahramanmaraş’ın bazı ilçeleri Karaman’ın bazı ilçeleri Afyonkarahisar’ın bazı ilçeleri Denizli’nin bazı ilçeleri Gaziantep’in bazı ilçeleri Niğde’nin bazı ilçeleri Doğu Anadolu Bölgesi Ağrı Ardahan Bitlis Bingöl Elazığ Erzincan Erzurum Hakkâri Iğdır Kars Malatya Muş Şırnak Tunceli Van Ege Bölgesi İzmir Manisa Aydın Denizli Muğla Afyonkarahisar Kütahya Uşak Güneydoğu Anadolu Bölgesi Gaziantep Diyarbakır Şanlıurfa Batman Adıyaman Siirt Mardin Kilis Şırnak İç Anadolu Bölgesi Ankara Konya Kayseri Eskişehir Sivas Kırıkkale Aksaray Karaman Kırşehir Niğde Nevşehir Yozgat Çankırı Marmara Bölgesi İstanbul Edirne Kırklareli Tekirdağ Çanakkale Kocaeli Yalova Sakarya Bilecik Bursa Balıkesir Karadeniz Bölgesi Amasya Artvin Bartın Bayburt Bolu Çorum Düzce Gümüşhane Giresun Karabük Kastamonu Ordu Rize Samsun Sinop Tokat Trabzon Zonguldak
Bazı şehirler, sınır genişliği nedeniyle birden fazla bölgede yer alabilir.
Ülkelerin ve şehirlerin sınırları ile önemli su kaynaklarını gösteren siyasi haritalardan bahsederek Türkiye ve Dünya siyasi haritası üzerinden ülkeleri ve şehirleri anlattık. Siyasi haritalar en güncel sınırları ve diğer önemli özellikleri gösterdikleri için önemli bir çalışma yapacaksanız aynı yıl hazırlanmış bir siyasi harita kullanmayı ihmal etmeyin.