İstanbul’da Deprem Riski ve Zemin Dayanıklılığı Haritası Paylaşıldı

Deprem konusunda uzman isimlerden Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, İstanbul’un zemin dayanıklılığını gösteren jeofizik haritayı kamuoyuyla paylaştı. Sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Paylaşın ki herkes yararlansın” çağrısında bulunan Ercan, deprem dolayısıyla yaşanan yapı yıkımlarının büyük bölümünün doğrudan zemin kalitesine bağlı olduğuna dikkat çekti.

Depremlerin Yüzde 65’i Zemin Kaynaklı

Ercan’ın verdiği bilgilere göre, bina yıkımlarının yüzde 65’i zemin kaynaklı, yüzde 35’i ise yapısal kusurlardan kaynaklanıyor. Bu durum, özellikle İstanbul gibi deprem riski yüksek bir metropolde zeminin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha vurgulamaktadır. Uzmanlar, “Çözüm; sağlam yerde, sağlam yapıdır.” diyerek, imar politikaları konusunda uyarılarda bulunmaktadır.

Zemin Dayanıklılığı Haritası ve Anlamı

Prof. Dr. Ercan’ın paylaştığı harita, İstanbul’un farklı bölgelerini zemin dayanıklılığına göre renklendiriyor. Harita, İstanbul’un ortalama Vs30 dağılımını göstermektedir. Vs30, yer yüzeyinden itibaren ilk 30 metrelik zeminin ortalama sismik dalga yayılma hızını belirtmektedir. Bu değer, bir zeminin deprem dalgalarına karşı direncini gösteren önemli bir parametredir.

• Koyu Kahverengi: Çok zayıf zemin – En riskli alanlar
• Kahverengi: Zayıf zemin
• Turuncu: Orta-zayıf zemin
• Sarı: Görece zayıf
• Açık Sarı: Orta düzey
• Açık Yeşil: Orta-sağlam zemin
• Yeşil: Sağlam zemin
• Açık Mavi: Sağlamdan çok sağlam zemine geçiş
• Mavi: Çok sağlam zemin
• Lacivert: Kaya niteliğinde, çok sağlam zemin
• Koyu Lacivert: Ana kaya – En güvenli yapılaşma zemini

İstanbul’un batı yakası, özellikle Küçükçekmece, Avcılar, Esenyurt ve Büyükçekmece çevresi daha çok turuncu, kahverengi ve sarı tonlarda görünmektedir. Bu durum, zeminin zayıflığı ve deprem sırasında yer ivmesinin artma ihtimalini göstermektedir.

Doğu yakası, özellikle Şile, Beykoz ve çevresi daha çok yeşil ve mavi tonlarıyla gözükmektedir, burası daha sağlam zeminlere sahip olduğunu ifade etmektedir. Boğaz çevresi ve Haliç kıyıları ise koyu renkli alanlar ile zayıf zeminleri işaret etmekte ve sıvılaşma riskine karşı hassas bölgeler olduğu belirtilmektedir. Bu harita, İstanbul İl Alanının Jeolojisi Raporu’na dayanmaktadır.

12 Bin Deprem 4 Ay İçinde

Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) verilerine göre, 1 Ocak ile 30 Nisan arasında Türkiye genelinde 12 bin 124 deprem meydana gelmiştir. Bu depremlerden 500’ü Marmara Denizi’nde, 600’ü ise Kütahya’da kaydedilmiştir. Son 1 ayda İstanbul’da gerçekleşen en büyük deprem, 23 Nisan’da meydana gelmiş olup büyüklükleri sırasıyla 6,2, 5,9, 4,9 ve 4,9 olarak kaydedilmiştir. Türkiye’de 2020’de 32 bin 767, 2021’de 23 bin 1, 2022’de 20 bin 281, 2023’te 74 bin 232, 2024’te ise 31 bin 890 deprem yaşanmıştır.